Nikola Ivanovic

SJENKA PREDBALKANSKE DRZAVICE

Zvanicna   vlast u Crnoj Gori racuna da nije odguslala svoje. Do sada je, po svim anketama, separatisticka ideja imala prednost nad integristima od 2 do 3 odsto. Medjutim, sada integristi imaju pozamasnu prednost. Ranija prednost obezbjedjivana je medijskim presingom, koji je poceo 2000 godine. Polaziste je bilo borba protiv “velikosrpskog hegemonizma,' naravno, uz budjenje duha obnove Crne Gore iz Nikolina zemana. Sjenka predbalkanske drzavice Crne Gore pocela je da ozbiljno prijeti. NDCG izgleda da je   manje omamljiva i za tvrdje Dukljane. Mnogi su stavili prst na celo. Neke ankete potvrdjuju da je ideja “razdruzivanja,” nakon nedavnog samita u Briselu, splasnula kao vatra sa slame. Na sajtu podgorickih vijesti, (9.III 2005) mozemo naci svojevrsni “kopernikantski obrt.” Da li Crna Gora i Srbija treba da formiraju savez nezavisnih drzava? Da – 27,3%. Ne – 72,7%. Sve veci broj gradjana razmislja: Ako danas imamo dva fronta, koliko cemo ih imati nakon “razdruzivanja.” Po nekim procjenama Muslimani i Bosnjaci nijesu voljni dijeljenja “porodica i jednog krova.” 

Zbog cega  je zvanicna vlast u Podgorici predlozila savez nezavisnih drzava,   kad su    znali da ce predlog odbiti i Brisel i Beograd?

Odgovor bi se mogao naci u “trecem putu” kako bi se obezbijedio alibi za mogucu jednostranu secesiju, kombinovanu modelom ceske, ali   uz “oplemenjavanje” nauma slovenackim receptom - povlacenjem predstavnika DPS-SDP iz svih federalnih institucija.   Naravno to bi bio “meki” drzavni udar. Kao da se javnost na to priprema – repriziranim izjavama da su se Srbija i Crna Gora poodavno razdvojile. Samo treba objelodaniti fakticko stanje.

U Sloveniji je bio naoruzan narod, putem teritorijalne odbrane. Ne znam koliko treba vjerovati nekim informacijama. Naime, dok je vlast strahovala od radikalnog poteza Milosevica, konvoji oruzja iz susjedne Italije spartali su Jadranom ka crnogorskoj obali. O tome je stampa pisala, a vojna obavjestajna sluzba, valjda, nesto vise zna o tome. Da li je oruzje lagerovano, ili dijeljeno – na kucni prag, “da se nadje” - ne zna se zvanicno. Radi podsjecanja, tada se upozoravala inostrana javnost na velike prijetnje koje nosi   tzv. Sedmi bataljon, koji je Slobodan Milosevic stacionirao na prilazu Podgorici.  

Sada se postavlja kljucno pitanje: Da li je ceski model primjenljiv za SCG?  

Pogledajmo etno-kartu.

U Slovackoj ima samo 1% Ceha,   a u   Ceskoj republici jedva 3% Slovaka. (Podaci iz Tajmovog almanaha za 2005). Dakle, radi se o potpuno homogenim nacionalnim sredinama.  

Po popisu iz oktobra 2003.   godine u Crnoj Gori zivi   672.656 gradjana. U toj brojci Crnogorci cine svega 40,64%,   a Srbi – 30,01%. (Bosnjaci – 9,41%, Albanci 7,09%, Muslimani 4,27%, Hrvati 1,05%. Romi samo – o,43%, mada ih ima daleko vise…).

Cesi i Slovaci govore razlicitim jezicima. Kod nas problem medjusobne komunikacije ne postoji, on je izmisljen.

  Po popisu srpskim jezikom sluzi se 59,67% gradjana Crne Gore, a crnogorskim, (po prvi put), 21,53%. Slijedi - albanski 7,35%, bosnjacki 4,37%, hrvatski 0,46%, romski 0,42%, ostali jezici 3,26%, ne postoji podatak 2,93%.

Dakle, u odnosu na prethodni popis, pojavili su se dva nova jezika i jedna nacija.  

Kao kljucni razlog za “razdruzivanje” pominje se skupa Federacija. Na tome najcesce insistira Filip Vujanovic, predsjednik Crne Gore.

Sta kaze jezik brojki?

Postavlja se, dakle, prvo pitanje: Koliko bi Crna Gora morala izdvajati za dvije stavke – vojsku i diplomatiju. Uzmimo samo vojsku.  

Tim pitanjem se bavio “Vol strit zurnal,” ( “The wall street journal,” 18.nov.2002), jedan od najuglednijih listova na svijetu u domenu ekonomije.   Prezentirao je troskove vojske nekih novih drzava, medju njima Estonije, Slovenije, Litvanije i Slovacke.   Estonija - 1,4 milion stanovnika ima   5.51o vojnika, sto ih staje godisnje $ 130 miliona ; Litvanija – 3.6 miliona stanovnika, za 13.510 vojnika godisnje izdvajaju $230 miliona ; Slovacka – ima 5.3 miliona stanovnika, 26.300 vojnika kosta $450 miliona ; Slovenija – 1.9 miliona stanovnika. servisira 9.000 vojnika, sto kosta $ 310 miliona . 

  Crna Gora je imala oko 24.000 policajaca. Taj broj se veze za doba Milosevicevih prijetnji. Sada, ih ima dvostruko manje, sto je i nadalje enormno.    Ukoliko bi se transformisala u vojsku, za servisiranje 12.500   vojnika NDCG bi trebalo da obezbijedi oko $222 miliona.  ( Uzet je parametar Slovacke). Ako nema avijaciju za cuvanje neba, morala bi to ustupiti Albaniji ili Hrvatskoj i – platiti.

          Prema podacima kojima raspolaze MUP Srbije, na podrucju Srbije   zivi 263.984 gradjana kojima je dolazna adresa iz Crne Gore. Ako se ta brojka uporedi sa brojem Crnogoraca u Crnoj Gori i oduzme, po najnovijim procjenama   preko 10.000 Roma, po nekim procjenama i vise, (na popisu su se izjasnili kao Crnogorci), onda dolazimo posredno do zakljucka   da u Srbiji ima vise gradjana sa dolaznom adesom iz Crne Gore, nego Crnogoraca u maticnoj drzavi.

Vratimo se nanovo ceskom modelu.           Medjurepublicke granice u komunistickoj drzavi ČSL nije povlacio Politbiro, a u nas jeste, uz politicki stav: “Te medjurepublicke granice su jedva vidljive linije armature na nesalomljivoj mermernoj gromadi, koja se zove Demokratska Federativna Jugoslavija - DFJ .   Od te 1948. godine pa do 1969. godine, Slovacka je bila pod   izvjesnom   dominacijom dvostruko brojnije Ceske Republike, a kod nas primenjivano je politicko nacelo: “Sto slabija Srbija, jaca Jugoslavija.” Crna Gora je participirala u federalnoj vlasti enormno puno, po principu drzavnog, a ne brojnog i teritorijalnog pariteta. Upravo brojni paritet se primjenjuje u EU gdje Crna Gore ide sama. A drzave sa nekih 10 miliona stanovnika imaju oko 2% ucesca u odlucivanju.   Koliki bi bio udio Crne Gore?  

           Uoci "plisanog" razdruzivanja Slovacki nacionalizam buknuo je kao opsti narodni pokret, dok je u Crnoj Gori propisan  odozgo. Zanimljivo je da taj pokret u Slovackoj nije sijao netrpeljivost i mrznju prema Cesima, a Dukljanski jeste protiv “velikosrpskog hegemonizma.” (Vidi stampu 2000-2002).  

          Cesi i Slovaci nijesu imali potrebu za placanjem usluga profesionalnih agencija u svijetu za promciju svojih secesionistickih ideja, (PR-agencije), sto nije slucaj sa Crnom Gorom.   U Crnoj Gori ne postoji opsta podrska Srba i Crnogoraca secesiji,   koji cine 70% stanovnistva. Zbog toga  zvanicna vlast tipuje na mirni razlaz i legalizaciju “postojeceg stanja.”  

Za vrijeme jednopartizma mnogo je favorizovana “ideoloska svijest.” To se nanovo ozivljava. Tako na primjer,   predsjednik Skupstine Crne Gore, Ranko Krivokapic isticao je da “jos uvijek nije sazrela svijest” o nuznosti konstituisanja vlastite drzave. Dakle, Crnogorci jos nijesu dorasli za politicko punoljetstvo. Ostaje upamcena izjava Ranka Krivokapica iz prve nedjelje februara ove godine, (ciju stranku je podrzavalo oko 5% gradjana): “Crnogorci koji zive u Beogradu su obicne marionete i nijesu vrijedni fiseka.” Ova diskriminacija prema regionalnoj pripadnosti ne smeta mnogima, ali smeta jedna cinjenica, upravo predsjedniku. Naime, u Crnoj Gori nema sljedbenika koliko, recimo, ima gradjana na podrucju beogradske opstine Čukarica, cija je   dolazna adresa iz njegove republike. Nije reagovao Helsinski komitet koji je jako osjetljiv na diskriminaciju medju ljudima.  

   Ne samo sto brojke opominju. Ni vrijeme ne ide na ruku   separatistima.   Sve se losije zivi, a donacije sve tanje. Najavom “razdruzivanja” 2000. godine penzije u Crnoj Gori bile su za polovinu vece, nego u Srbiji. I plate su bile vece za 30-tak procenata. Sada je drugaciji odnos.

  Sluzbeno udaljavanje od Srbije i odrodjavanje vodilo se u dvije ravni. Prvo, razaranje duhovnog jedinstva Crnogoraca, (korijeni, crkva, jezik). Drugo, sto vise praviti opstrukcije zajednickoj drzavi, kako bi uslijedio odgovor iz Srbije: “Samo neka idu!”